7. 2024 жылдың 19 наурызында Мамбеталиева Капураның қайтыс бо-
луына байланысты артынан мұрагерлік іс ашылды. Мұрагерлері немесе мұра
туралы білгісі келгендер төмендегі мекенжай бойынша: Алматы облысы, Іле
ауданы, Өтеген батыр ауылы, Титов көшесі, № 41Б ғимарат, №210-211 каб.,
нотариус Е.Б. Бекқожаевқа хабарлассын. Тел. 87071624991, 87781624993.
19. АИТВ-ның асқынуы: қатерлі ісіктер
Адамның иммун тапшылығы вирусы (АИТВ)-бұл иммундық жүйені, әсіресе
CD4 лимфоциттерін бұзатын жұқпалы ауру. Нәтижесінде, АИТВ-мен ауыратын
адамдардың иммундық реакциясы айтарлықтай төмендейді, бұл оларды әртүрлі
инфекциялар мен ауруларға, соның ішінде қатерлі ісіктерге шалдығу қаупін
жоғарылатады.
Соңғы онжылдықтарда АИТВ-мен өмір сүретін адамдардың санының өсуіне
байланысты олардың денсаулығына, соның ішінде АИТВ-ның жиі асқынулары-
ның бірі қатерлі ісіктерге онкологиялық аурулар арасындағы байланысқа назар
аударылуда.
АИТВ-инфекциясының қатерлі ісіктер дами бастайтын кезеңге өту сәті
ЖИТС фазасына өту кезінде байқалады, бұл халықаралық жіктеулер бойынша
аурудың IV сатысына сәйкес келеді. Осы кезеңде CD4 лимфоциттердің саны өте
төмен мәндерге дейін төмендейді (қанның мм3-на 200 жасушадан аз), бұл онко-
логиялық процестердің дамуына өзіндік «триггер» ретінде қызмет етеді.
Айта кетерліктей жағдай, қазіргі антиретровирустық терапияның арқасында
АИТВ-инфекциясы мен ЖИТС сатысына өту арасындағы кезең айтарлықтай өсті,
кейбір жағдайларда шамамен үш онжылдыққа жетті. Бұл көптеген пациенттерге
ұзақ және сапалы өмір сүруге мүмкіндік берді, бірақ иммунитеттің ұзақ мерзімді
төмендеуі аясында онкологиялық аурулардың даму қаупін жоққа шығармайды.
Капоши саркомасы: бұл АИТВ-мен ауыратын адамдарда жиі кездесетін
қатерлі ісік түрлерінің бірі. Капоши саркомасы адамның 8-типті герпес вирусы
(HHV-8) инфекциясымен байланысты. Ол теріде, шырышты қабаттарда және
ішкі ағзаларда күлгін немесе қызыл дақтардың пайда болуымен сипатталады.
Лимфомалар: жұқпалы лимфома және Беркит лимфомасы сияқты лимфома-
лар АИТВ-мен –өмір сүретін адамдарда да жиі кездеседі. Бұл ісіктер лимфажүйесінің
жасушаларынан дамиды және дененің әртүрлі бөліктерінде көрінуі мүмкін.
Жатыр мойны обыры: АИТВ-мен өмір сүретін әйелдерде жатыр мойны
обырының даму қаупі жоғары, егерде ол әйелдерде осы аурудың қауіп факторы
болып табылатын адам папилломавирусы(АПВ) қатар жүретін инфекция болса.
Тұрақты медициналық тексерулер мен скринингтерден уақытылы өтіп отыру
қатерлі ісіктерді ерте анықтау үшін маңызды болып табылады. Бұған қан анализі,
биопсия және бейнелеу сынақтары кіреді.
АИТВ-позитивті науқастардағы қатерлі ісікті емдеу үшін антиретровирустық
терапия мен бірге химиотерапия, радиотерапия немесе хирургиялық араласулар-
да тағайындалады. Кешенді тәсілдер нәтижелер мен өмір сапасын жақсартуға
мүмкіндік береді.
Қатерлі ісіктердің дамуының алдын алу үшін дәрігер тағайындаған антире-
тровирустық терапияны үздіксіз қабылдау керек.
АПВ және тағыда басқа инфекцияларға қарсы вакцинация жасау және
тұрақты түрде медициналық бақылаулардан өту қатерлі ісік ауруын ерте анықтауға,
болжамдарды және пациенттердің өмір сүру сапасын жақсартуға көмек-
теседі.
Антиретровирустық терапия қатерлі ісік қаупін азайтуда маңызды рөл атқа-
рады, өйткені ол иммундық жүйені қолдауға және вирустық жүктемені бақылауға
көмектеседі.
«ЖИТС-ның алдын алу және оған қарсы күрес орталығы»
дәрігер ифекционист
М. КУЛАИПБЕКОВА